چارلز والاس، روزنامه نگار و ستون نویس در مقاله خود در سال ١٩٨٨ LA Times، عشق سوری ها را به بازی تخته نرد به زیبایی توصيف کرد و در مورد جادوی آن نوشت.( با این حال، در سال ٢٠٢٠، لازم به ذکر است که اگر امروز زنان سوری به کافه ای وارد نمی شوند، به این دلیل است که آنها ترجیح می دهند که وارد نشوند، نه به این دلیل که جرأت ندارند.)
فهرست محتوا
عشق به تخته نرد برای اعراب، این بازی در درجه اول قرار دارد.
دمشق، سوریه: یک مه آبی کافه راودا را پر می کند و به طور مداوم توسط مردان مسنی که با قليان، لوله لوله ای پیچیده آب که با یک شلنگ لاستیکی شروع می شود و به یک بند کوچک از توتون ختم می شود، دوباره پر می شود. پیشخدمت ها با پیش بندهای خاکستری کثیف در میان میزها رفت و آمد می کنند، فنجان های کوچک قهوه ترک، لیوان های چای عربی را که بسیار شیرین شده و انبرهایی را نگه می دارند که زغال سنگ دخانیات گرم شده را برای لوله ها متعادل می کنند. چند قدم دورتر از روادا، ساختمان پارلمان، پر از هياهو و سر و صداى تاس ها است. مردان در الروادا، زنانی که جرأت رفتن به یک کافه عربی را ندارند، افراد میانسال و فراتر از آن هستند که در بعد از الظهر یک زمستان دور هم جمع می شوند. این صحنه در سرتاسر جهان عرب امری عادی است: مردانی که برای نوشيدن قهوه و گفتگو جمع شده بودند، با دود و یک بازی تاولاى تخته نرد استراحت می کردند.
سرگرمی قرن ها
در حالی که با بازی های دیگر مانند شطرنج، بریج، حتی پوکر، هر از چند گاهی بسیار سرگرم مى شدند، تخته نرد برای قرن ها سرگرمی خاورمیانه بوده است. به ندرت پيش مى آيد خانه ای در جهان عرب وجود داشته باشد که تخته های چوبی و پیشخوان های کنده کاری نشده نداشته باشند. کمال بی، کارمند بازنشسته دولت، در حالی که تاس در دستانش به پیشخوان به شكل محکم حرکت می کرد، گفت: “من ٤٠ سال است که هر روز بازی می کنم.” سد صالح، مخالف پیر و رنج کشیده، وارد بحث شد و گفت: “این یک سنت است در سوریه. نمی توانم زندگی را بدون آن تصور کنم. ” اخیراً یک فروشنده عتیقه به نام سمیر نسان تصمیم گرفت که در بین بهترین بازیکنان دمشق مسابقه اى ترتيب دهد و در کمال حیرت او، ١٥٠٠ مرد در خانه دوران عثمانی در شهر قدیمی دمشق حاضر شدند.
داور تاس را مى چرخاند
این مسابقه ٤٤ نفر را به طور همزمان شامل می شد و داور مسابقه تاس را برای همه می چرخاند. این یک موفقیت بود که مسابقات قهرمانی کشور در حال سازماندهی بود. ناسان گفت: “هر عرب در تخته نرد تبحر دارد.” “شطرنج خیلی سخت است. تخته نرد سرگرم کننده تر است و علاوه بر این، می توانید هنگام بازی صحبت کنید. ” تخته نرد به عنوان قدیمی ترین بازی تخته ای در جهان شناخته می شود. اعتقاد بر این است که نشانه هايى از این بازی در یکی از مكان هاى باستان شناسی خاورمیانه مربوط به ٣٠٠٠ سال قبل از ميلاد يافته شده است. این بازی در اوایل در خاور نزدیک و ایران با نام نرد شناخته می شد و شبیه بازی رومی است که به عنوان ludus duodecim scriptorum شناخته می شد: “بازی ١٢ خطی” که گفته می شود امپراطور نرو مبالغ هنگفتی را روی آن شرط بندى مى کرده است. به زودی به اسم tabula یا تخته معروف شد، نامی که در عربی – taawli شناخته می شد. فرانسوی ها که از صدای تاس در برخورد با چوب خوشنود مى شدند، آن را tric-trac نامیدند. اولین کتاب شناخته شده اروپایی درباره بازی ها، که در سال ١٢٨٣ توسط پادشاه اسپانیا معروف به آلفونسو دانشمند منتشر شد، حاوی نقاشی شش نجیب زاده و یک پادشاه است که تخته نرد بازی می کنند. اعراب این بازی را به اسپانیا بردند. آلفونسو اظهار داشت که “خداوند قصد داشته است که انسانها با بسیاری از بازیها لذت ببرند”، اما در قرون وسطی، کشیشها از تخته نرد به عنوان کار شیطان ياد می کردند. اگرچه بسیاری از بازیکنان فراموش کرده اند، اعراب به طور چشمگیری از ریشه تخته نرد در خرافات آگاه هستند. ٢٤ نقطه روی تخته مربوط به ساعات روز است. ١٢ نقطه در هر نیمه تخته نرد ماه های زودیاک را نشان می دهد. ٣٠ نقطه به روزهای ماه اشاره دارند. دو تاس برای روز و شب، و عدد ٧، رایج ترین ترکیب تاس، برای روزهای هفته. عفیف بهناسی، مدیر آثار باستانی سوریه گفت: “بنا به دلایلی، تخته نرد باعث خشم امپراتوری عثمانی شد.” “این واقعاً اين بازى از طريق ترکها در سراسر جهان عرب گسترش یافت و هنگام رفتن آنها ماندگار شد.” تاریخچه طولانی این بازی امروز در کافه های کوچک دمشق نقل می شود، جایی که مردان به فارسی و ترکی اعداد تاس را اعلام مى کنند: به ترکی bir، iki، مثلاً دورتز (یک، دو، سه، چهار) .
در غرب، بیشتر علاقه مندان به تخته نرد یک بازی را انجام می دهند، قوانین آن در قرن هجدهم توسط ادموند هویل انگلیسی، رسمی شد. اعراب از این بازی را به عنوان franjieh یا Frankish یاد می کنند، ظاهراً اشاره ای ناپسند به این واقعیت است که این بازی توسط صلیب مسیحی هاى حمله كننده به سرزمین مقدس بازى شده است. در جهان عرب، چندین نوع مشهور وجود دارد، از جمله محبوسه یا زندانی چيزى كه به اسارت در می آید). مغربيه، یک نوع زندانى پیچیده، و يهود یا یهودی و یک نوع کاملاً معروف برای کودکان. در خاورمیانه، تخته نرد بخشی از یک سنت شفاهی است. هیچ راهنمای منتشر شده برای برنده شدن، یا حتی هیچ کتابی برای راهنمایی منتشر نشده است. نجیب صالح، که ٤٥ سال است كه بازی می کند، گفت: “این چیزی است که شما یاد نمی گیرید.” “ما فقط به آن عادت کرده ایم. بعد از مدتی استراتژی خود را بهبود می دهید. اگر این کار را نکنید، فقط مى بازيد. ”
قرآن شرط بندی را منع می کند
به یکی از بازدیدکنندگان اخیر آمریکایی در یک کافه تخته نرد گفته شد که شرط بندی مجاز نیست زیرا نه تنها یک دستورالعمل شهرى بلکه کتاب مقدس اسلام، قرآن را نقض می کند. اما همه در کافه به هر دو چشمک زدند. تخته نرد در تاریخ دمشق جایگاه ویژه ای دارد. برای دو قرن گذشته، صنعتگران این شهر یک سبک منحصر به فرد دمشقى در نجاری تولید کرده اند که در سراسر خاور نزدیک مشهور شده است. بهترین نمونه ها ترکیبات نفیسی از چوب گل محمدی، پسته و چوب لیمو است که با مروارید اصل برای تولید طرح های هندسی کاملاً پیچیده کار شده است. به طور معمول، تخته به صورت یک جعبه ساخته می شود. با باز شدن یک مربع می شود، یک طرف آن برای تخته نرد و دیگری برای شطرنج استفاده می شود. این تخته همچنین به شكل ميز هاى پر نقش و نگار گنجانده شده است، که ممکن است برای بازی های کارتنی با بیز پوشانده شود.
در شهر قدیمی دمشق، اعراب از کشورهای نفت خیز خلیج فارس می آیند تا چای بنوشند و با تخته های مغازه های نجاری بازى كنند، جایی که هنوز با دست ساخته می شوند و تا ٧٠٠ دلار فروخته می شوند. ناسان، فروشنده عتیقه، گفت: “تخته نرد از این مزیت برخوردار است که بی نهایت اصیل است.” “در طول ٢٥سال بازی، من هرگز دو بازی یکسان انجام نداده ام، این چیزی است که شما نمى توانید در مورد بیشتر موارد در زندگی بگویید.”